Okostna to silnie ukrwiona i unaczyniona błona, która pokrywa niemal całą zewnętrzną część kości (z wyjątkiem powierzchni stawowych). Zawiera ona komórki kościotwórcze, a jej rolą jest odżywianie, ochrona i budowanie tkanki kości, w tym regeneracja po złamaniach. Tak jak każda inna tkanka i narząd w naszym organizmie, okostna może ulegać różnego rodzaju uszkodzeniom i zakażeniom. Jakie są najczęstsze przyczyny zapalenia okostnej? Dowiedz się, jakie są objawy zapalenia okostnej i jak wygląda zapalenie okostnej leczenie.
Objawy zapalenia okostnej
Z uwagi na istotną rolę i znaczną powierzchnię, jaką zajmuje okostna, jej zapalenie nie może być lekceważone. Głównym objawem jest silny ból, pojawiający się nagle i nasilający – eksplozywne pojawianie się bólu jest charakterystyczne dla infekcji okostnej. Odczuwany jako ból kości (podobnie jak przy grypie), obejmujący konkretną kość i promieniujący na sąsiednie tkanki. Następnie pojawiają się dodatkowe objawy – podwyższona temperatura ciała, ból głowy oraz opuchlizna w obrębie danej kości. Dodatkowym objawem zapalenia okostnej może być obrzęk i zaczerwienienie skóry zlokalizowane w miejscu zapalenia.
Nieco inne objawy daje zapalenie okostnej zęba. Pojawia się ono w wyniku rozprzestrzenienia się stanu zapalnego zęba w głąb wyrostka zębodołowego, które zazwyczaj jest wynikiem zaawansowanej próchnicy, nieprawidłowo wykonanego leczenia kanałowego lub zabiegu ekstrakcji zęba. Ozębna pełni istotną rolę w stabilizacji i amortyzacji uzębienia, a jej zapalenie powoduje bardzo dotkliwy ból i niesie ze sobą wysokie ryzyko zakażenia sąsiadujących tkanek, co z uwagi na lokalizację jest bardzo niebezpieczne.
Przyczyny zapalenia okostnej
Zapalenie okostnej może rozwinąć się w wyniku zakażenia innych części ciała, bardziej narażonych na kontakt z drobnoustrojami pochodzącymi z zewnątrz organizmu, takiego jak infekcja dróg moczowych. Do zapalenia okostnej może również dojść poprzez głęboką ranę zainfekowaną bakteriami gronkowca, z których wiele naturalnie bytuje na powierzchni skóry – dlatego oczyszczanie zranień jest ważnym elementem pierwszej pomocy. Pacjenci, u których występują odleżyny lub przewlekłe owrzodzenia, jak na przykład cukrzycy, również są bardziej narażeni na zakażenie okostnej.
Niegojąca się rana otwiera drobnoustrojom drogę do wnętrza organizmu, jednak do zapalenia okostnej mogą doprowadzić także niektóre schorzenia autoimmunologiczne, choroby krwi czy białaczka . Upośledzenie odporności również zwiększa szanse na zachorowanie. Do przewlekłej infekcji w obrębie okostnej może dojść w wyniku powtarzającego się czynnika stresowego wycelowanego w strukturę kości, na przykład nierównomiernego obciążenia czy nacisku, dlatego na zapalenie okostnej są narażeni także sportowcy, szczególnie wyczynowi i uprawiający bardziej obciążające dyscypliny, czy też profesjonalni tancerze.
Zapalenie okostnej leczenie
Choć zapalenie okostnej jest bardzo bolesne, zazwyczaj jest proste do wyleczenia. Należy jednak zdawać sobie sprawę, że zaniedbane zapalenie może przybrać bardziej agresywną formę – poważna, długotrwała infekcja może powodować uszkodzenia struktury kości, pęknięcia i drobne złamania. Jeśli odczuwamy intensywny lub długotrwale utrzymujący się ból kości i stawów, powinniśmy bezzwłocznie udać się do lekarza. Oprócz badania fizykalnego, zostaniemy prawdopodobnie poddani badaniu rentgenowskiemu lub rezonansowi magnetycznemu, który daje specjaliście pełen obraz zarówno kośćca, jak i otaczających go tkanek miękkich. Aby potwierdzić infekcję i wykonać posiew, dzięki któremu można odkryć, jakie drobnoustroje odpowiadają za zakażenie, często zleca się wykonanie badania morfologicznego krwi.
Jak wygląda zapalenie okostnej leczenie? Zazwyczaj nie jest wymagane leczenie o charakterze inwazyjnym. Zaleca się stosowanie doustnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych oraz okładów z woreczków wypełnionych lodem na obszar zapalenia. Na zaognioną skórę można stosować preparaty zawierające wyciąg z nagietka czy aloesu lub inne o chłodzącym i przeciwświądowym działaniu. Zapalenie okostnej leczenie polega jednak głównie na przeprowadzeniu terapii antybiotykowej, mogącej trwać nawet kilka tygodni. Należy pamiętać, że lekarz nie powinien przepisywać nam żadnego antybiotyku bez wcześniejszego wykonania posiewu i upewnienia się, że dany lek zadziała na wywołujące zakażenie bakterie. W czasie antybiotykoterapii należy w miarę możliwości, dużo wypoczywać.
Niekiedy, gdy wystąpi ostre zapalenie okostnej leczenie antybiotykami może nie być wystarczające. Gdy w wyniku zakażenia dochodzi do wytwarzania płynu ropnego, należy usunąć go poprzez zabieg chirurgiczny, a jeżeli infekcja zaczęła powodować obumieranie tkanki, konieczne staje się wycięcie zakażonych fragmentów. Działanie to zapobiega rozprzestrzenianiu się infekcji na inne obszary oraz powodowaniu przez nią dalszych uszkodzeń. Pacjent, oprócz zastosowania się do zaleconego sposobu leczenia, powinien pamiętać o wypoczynku oraz odciążaniu objętej zapaleniem kończyny.